Bắt nguồn từ một câu chuyện ngụ ngôn Hy Lạp giữa một con nhím với một con cáo. Con cáo tuy ma mãnh, bản năng săn mồi rất cao, nhưng suy nghĩ của chúng lại hay bị phân tán. Chú nhím thì chậm chạp và không mạnh mẽ như cáo, nhưng lại hiểu rõ nhất về thế mạnh của nó đó là khả năng phòng thủ. Kết quả là, hết lần này đến lần khác, cáo chẳng làm được gì nhím, thân hình cáo chi chít những cái gai, và đành bỏ cuộc.

Thuyết Con Nhím của Jim Collins
Ứng dụng Thuyết Con Nhím của Jim Collins

1. Từ câu chuyện ngụ ngôn đó, theo thuyết con nhím ra đời

Triết gia Isaiah Berlin đã phân chia con người thành 2 nhóm:

  • Người “Cáo”: Là người luôn đặt ra nhiều mục tiêu, với từng chiến lược cụ thể nhưng khó đạt được hiệu quả trong dài hạn
  • Người “Nhím”: Là người chỉ tập trung vào một mục tiêu, và giải quyết mọi việc theo cách đơn giản nhất.

Tập trung vào nhóm người nhím, thuyết con nhím trở nên phổ biến từ năm 2001 khi được Jim Collins phát triển hoàn thiện trong cuốn sách “Từ tốt đến vĩ đại”, một trong 20 tác phẩm có ảnh hưởng nhất thế giới về quản trị trong vòng 20 năm qua theo bình chọn của tạp chí Forbes. Tuy ra đời với mục tiêu ban đầu là quản lý và đào tạo nhân sự trong các công ty, tổ chức, Thuyết con nhím lại khá hữu dụng trong công tác hướng nghiệp cho bản thân cũng như con của bạn.

2. Theo thuyết con nhím, nghề nghiệp lý tưởng của một người là điểm giao thoa giữa 3 yếu tố:

Thứ họ thích; Thứ họ giỏi và Thứ xã hội cần. Dựa trên thuyết con nhím, bạn có thể cùng hoạch định nghề nghiệp cho tương lai của bạn hoặc con bạn dựa trên các bước cơ bản như sau:

Bước 1: Khám phá “thứ con thích”

Cha mẹ hãy cùng con tìm ra điều gì là niềm yêu thích của con. Một số câu hỏi gợi ý sau:

  • Con có hứng thú đặc biệt với môn học gì ở trường?
  • Con có sở thích hay đam mê tìm hiểu về lĩnh vực gì?
  • Việc gì khiến con say mê làm quên thời gian?

Bước 2: Xác định “thứ con giỏi”

Cha mẹ cùng con tìm ra những điểm mà con có khả năng vượt trội, từ đó đưa ra những nghề nghiệp phù hợp với năng lực của con. Ví dụ, nếu con hay đạt điểm cao về môn Toán, hay có khả năng tính nhẩm khá nhanh tiền khi đi mua sắm cho cả nhà, rất có thể con có khả năng phân tích logic về số liệu, và con có thể lựa chọn các nghề nghiệp phù hợp như kế toán, kiểm toán, phân tích tài chính…

Bước 3: Tìm hiểu “thứ xã hội cần”

Dù có đam mê hay năng lực về lĩnh vực gì, thì lựa chọn nghề nghiệp của con cũng cần phù hợp với nhu cầu của xã hội. Nói cách khác, ngoài chuyện giúp con xác định đam mê và năng lực của mình, cha mẹ cũng nên cập nhật thường xuyên xu hướng về nghề nghiệp trong xã hội, để có cái nhìn thực tế hơn.

Bước 4: Tìm điểm giao thoa – “nghề nghiệp lý tưởng”

Cha mẹ cùng con lựa chọn ra nghề nghiệp phù hợp nhất.

Tiếp tục ví dụ ở trên, nếu con thích tính nhẩm nhanh, và hay được điểm cao trong môn toán, con có thể theo một trong các ngành như kiểm toán, kế toán, phân tích tài chính… Hiện tại, nghề phân tích tài chính đang có xu hướng đi lên khi ngày càng nhiều công ty, trong khi đó, thị trường hiện đã thừa nhân lực về kế toán, kiểm toán. Vậy nên, phân tích tài chínhlà nghề nghiệp thích hợp cho con và giúp con bớt được cạnh tranh, cũng như tăng cơ hội phát triển sự nghiệp.

Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng có thể tìm được điểm giao thoa phù hợp. Chẳng hạn như con đam mê tìm hiểu về lịch sử và có kết quả học tập khá cao cho môn này. Thế nhưng, các ngành về lịch sử lại có rất ít cơ hội việc làm. Trong trường hợp này, thay vì làm nhà sử học, cha mẹ có thể linh hoạt giúp con tham khảo các ngành có liên quan đến lịch sử như làm về văn hoá trong các tổ chức phi chính phủ, giúp con tiếp cận được nhiều cơ hội hơn trong tương lai, mà vẫn thoả mãn sở thích ban đầu của con.

Bước 5: Đánh giá, điều chỉnh lại bản thân

Sau khi đã xác định điểm giao thoa (nghề nghiệp đã chọn), cha mẹ cần giúp con đánh giá định kỳ lựa chọn của mình so với ba yếu tố còn lại theo gợi ý sau:

  • Thứ con thích: Con có còn yêu thích nghề mình chọn hay không?
  • Thứ con giỏi: Con có còn duy trì kết quả học tập cho các môn có liên quan đến nghề đó tốt hay không? Con có còn tự trau dồi kiến thức về các môn học đó hay không?
  • Thứ xã hội cần: Nghề mà con chọn hiện đang có chiều hướng đi lên về nhu cầu không?

Từ kết quả đánh giá định kỳ, cha mẹ có thể cùng con đưa ra điều chỉnh bản thân sao cho phù hợp với cả ba yếu tố trên.

Tải app The Ant Work để ứng tuyển ngay hoặc xem các tin tuyển dụng lân cận. Tìm kiếm và lựa chọn công việc phù hợp gần nhà ngay trên thiết bị di động của mình.

TẢI NGAY

Bình luận